Hiç deprem bölgesindeki bir konteyner kente gittiniz mi? Oradaki herhangi bir depremzedeye ‘Nasılsın’ diye sordunuz mu? Ben sordum. Aldığım tepki, yüzlerce gönüllü ve uzmanla aynı oldu: Aralıksız, yürek yakan hızda, nefes almadan yapılan bir anlatım. Susarsa başının üzerindeki gökyüzü de enkaza dönüşecekmiş gibi korkarak, durmaksızın depremden bahsetme isteği… İkinci bir soruya gerek yok. Yaşadıklarını konuşarak aşmaya çalışan, iyileşmek için paylaşmak ihtiyacı duyan yüzlerce insan yaşıyor konteyner kentlerde.
İşte bu yüzden, kum gibi yüzlerce konteynerin olduğu bu devasa kentlerde ‘vaha’ niteliğindeki sosyal destek merkezlerinin etkisi büyük. İskenderun Teknik Üniversitesi’nin kampus arazisinde, Türkiye’nin en büyük konteyner kentlerinden biri kuruldu. Yaklaşık 6 bin konteyner ve yaşayan yine yaklaşık 25 bin depremden olumsuz etkilenmiş kişi var. Çocuk ve gençlerin yoğun olduğu bir nüfustan bahsediyoruz. Anneler önce kendilerini sonra da evlatlarını iyileştirmek için uzatılan her dala sımsıkı tutunuyorlar.
O sıkıca tutunulan yerlerden biri de İskenderun Destek Merkezi. TOG’un depremin ilk günlerinde planını yaptığı bu projenin desteği ise Akkök Holding ve grup şirketlerinden geldi. TOG Genel Müdürü Ayşe Kırımlı, “Akkök Holding ile daha önce de çalışmalarımız olmuştu. Duyarlı liderliği yaşadığımız, hissettiğimiz bir şirket. Bu nedenle önce onlara sorduk. Hiç düşünmeden ‘Hadi yapalım’ dediler. Ve merkezimizi eylül ayında açtık” diye anlattı bu projenin gelişim sürecini.
ÇOCUK, GENÇ VE KADINLAR
İskenderun Destek Merkezi’nin açılışının üzerinden beş buçuk ay geçti. Neler yapıldığını konuşmak üzere TOG Genel Müdürü Ayşe Kırımlı ve Akkök Holding CEO’su İhsan Gökşin Durusoy ile bir araya geldik. Bu deprem bölgesi projelerinden bahsetmek karışık duygular yaratıyor insanda. Normal zamanda büyük mutlulukla, umutlarla dinlediğiniz işleri yüreğiniz burkularak not alıyorsunuz. Ayşe Kırımlı ve İhsan Gökşin Durusoy ile sohbetimizde fark ettim ki aynı durum anlatıcı için de geçerli.
Akkök Holding, sosyal fayda yaratma stratejilerini çocuk, genç ve kadınlar odağında kurgulamış. ‘Kadın Enerjisi Hareketi’, ‘Sen de Bizdensin’ gibi projelerde özellikle kadınların yaşamın her alanında eşit erişimi ve güçlenmesini hedefleyen işlere imza atıyorlar. 6 Şubat depremlerinin ardından da bölgedeki akut dönem atlatıldıktan sonra yine aynı odak alanlarda uzun vadeli iyileşmeyi hedefleyen çalışmalar yapmak istemişler.
Tam bu noktada TOG’dan gelen İskenderun Destek Merkezi projesi tipik bir sivil toplum ve özel sektör buluşması örneği aslında. STK’nın deneyimiyle sosyal etkiye ayrılan fonun buluşması. Bu arada sordum, yakında Akkök Holding ve grup şirketleri çalışanları da TOG’dan aldıkları gönüllülük eğitimlerinin ardından İskenderun’daki destek merkezinde çalışmalara katılacaklarmış. Yani olayın boyutu sadece fon desteğiyle sınırlı değil.
‘İLK KADINLAR GELDİ’
İskenderun Destek Merkezi, 261 metrekarelik kapalı alana sahip. Üç atölye odası ve bir sosyal amaçlı salon bulunan bu merkezde sadece TOG değil farklı sivil toplum kuruluşları da projeler yürütebiliyor. Ayşe Kırımlı bunu çok değerli bulduğunu söyledi. “Burayı açarken alanda henüz konteynerler yoktu, arazi bomboştu. Hemen izinler alındı. İki ay gibi bir sürede merkezi kurduk. En büyük ihtiyaç neydi? İnsanlar tarifsiz bir travma yaşıyorlardı. En büyük ihtiyaçları konuşmaktı. Durmaksızın anlatıyorlardı. Bu merkezler onların nefes almalarına, konuşmalarına alan açtı. Sosyalleşmelerini, yaşadıklarını paylaşmalarını sağladı” dedi.
Kırımlı’nın anlattığına göre merkezin hedefi başta gençlere dokunmak olsa da süreç farklı işledi. Bunu da şöyle özetledi Kırımlı, “Yetişkinler de geldi, çocuklar da. Dedik ki sabah 10:00’dan akşam 18:00’e kadar açık kalsın, ama o da olmadı. 24 saat çalıştık.
Gençler ders çalışacakları bir yer istediler. Hangi gence ‘Nasılsın’ diye sorsak, ‘Çalışacak bir sınıf bile yok’ yanıtı aldık. Destek merkezini açar açmaz konteyner kentte uzmanlarla dolaştık. Tek tek tüm konteynerlere girdik. ‘Biz buradayız, gelin’ dedik.
İlk kadınlar geldi. Gençler başta gelmedi. Kadınlar çocukların elinden tutup getirdi. Sonra evdeki genci de getirdi. İnternet yok, cep telefonu yok, bilgisayar yok. Merkezde bunların hepsini buldular. Gönüllü öğretmenler geldi. Ayrıca TOG dışında STK’lar da gelip bu merkezde gençlerin ihtiyaçlarına dokundu. Her şeyden önemlisi gençler yaşıtlarıyla burada bir araya geldiler. 5.5 ayda 8 bin katılımcıya ulaştık. Bunların yarısı genç diyebiliriz.”
ŞAN HOCASI ARANIYOR
İskenderun Destek Merkezi’nde birçok konuda eğitim var. Sosyal ve psikolojik destekler uzmanlar tarafından veriliyor. Bölgede ikamet eden üç uzman istihdam edilmiş durumda. Bunun dışında sürekli giden eğitmenlerle gençlere yabancı dilden kodlamaya birçok alanda eğitim veriliyor. Gençlerden birinin ‘Sesimi geliştirmek istiyorum. Hayalim ses sanatçısı olmak’ talebi üzerine ekip harekete geçmiş. Şimdi bu merkezde şan dersleri verecek bir uzman aranıyor.
ÜRETİLENLER ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDE SATILACAK
Merkezde kadınlar için de sepet, sabun, tığ işi gibi konularda atölyeler var. Mesele üretim olunca, işin pazarlama tarafını İhsan Gökşin Durusoy’a sordum. Daha ben dile getirmeden ‘Aklın yolu bir’ dedirten planını anlattı: “Bu ürünleri biz de alışveriş merkezlerimizde alıcılara ulaştıralım. Satalım. Onları üreten kadınları da buraya getirelim.”
Durusoy’un planında deprem bölgesine kısa süreli bir dokunup çekilmek yok. Uzun vadeli ihtiyaçları belirleyip, çözümüne yönelik geniş zamanlı çalışmak niyetindeler. Durusoy, bunu şöyle dile getirdi: “Bölgeye gittiğinizde yüzlerdeki travmayı görüyorsunuz. Bu kolay kolay geçecek bir yıkım değil. Uzun yıllar sürecek. Biz de desteğimizi uzun vadeli planladık. İnsanların vaktini geçirebilecekleri, nefes alabilecekleri bir alan yarattık TOG ile.”
HEDEF İKİNCİ SAMSUN’U BURAYA KURMAK
İskenderun Destek Merkezi’ni artık bölgedeki tüm gençler, hatta aileler biliyor, takip ediyor. Yeni gönüllüler lazım. Çünkü talep çok. Yeni eğitim alanları ortaya çıkıyor. TOG Genel Müdürü Ayşe Kırımlı, talebin bu denli büyük olması nedeniyle merkezi büyüteceklerini söyledi. Hatta öyle ki uzun yıllardır Samsun’da Türkiye’nin tek TOG Gençlik Merkezi olarak hizmet veren projesine bir kardeş planı yapılmış bile. Kırımlı, “Şimdi İskenderun Destek Merkezi’nde gençlerin alanını büyütmeye çalışıyoruz. Samsun’da bir Gençlik Merkezi var. En büyük hayalimiz bunun ikincisini İskenderun’da açmak. Bunun için fon ve içerik ihtiyacı var. Ama bunları sağlayıp merkezimizi kuracağız” dedi.
