Deniz Berktay ile Kuzeyden Notlar: Tarihe bugünün gözüyle bakmak

‘AVRUPA YOLU’ UNUTTURDU

1940’lardaysa Batı Ukrayna’da Polonya milliyetçileri ile Ukrayna milliyetçileri (Rusların sürekli zikrettiği Stepan Bandera’nın örgütü) arasında büyük çatışmalar yaşanmış ve bu sırada hem Polonyalı hem de Ukraynalı sivil halk katliama uğramış. Ama buna rağmen hem Rusya’ya karşı Polonya’nın desteğini aldıklarından hem de Avrupa’ya giden yolun Polonya’dan geçtiği düşünüldüğünden Polonya’yla çatışmaları ne resmi düzeyde ne de halk düzeyinde hatırlayan yok.

Rusya’ya karşı durum ise çok farklı. Ukrayna’da 2004’teki turuncu devrimle iktidara gelenler, Rusların 1930’larda Ukraynalıları sırf Ukraynalı oldukları için öldürdüklerine ikna etmeye çalışmış fakat o dönemde kamuoyunun pek az bir bölümü açlık felaketinin (Holodomor), Rusların Ukraynalıları yok etmek için planladığı bir soykırım olduğuna inandırılabilmişti. Ancak Ruslar’ın 2014’te Kırım’ı ele geçirmesi, hele 2022’de Ukrayna’ya doğrudan saldırması kamuoyundaki algıyı değiştirdi. Şimdi toplumun çok daha büyük kesimi “açlık soykırımı”na inanıyor. Savaş bitince bu duygular ne kadar kalıcı olur bilmem. Şimdilik durum bu.

Ancak Ukrayna’nın Polonya’yla yaşananları unutmasına karşılık Polonyalılar aynı tavrı göstermiyor: Ukrayna’nın savaşta olmasına rağmen Polonya parlamentosu, üstelik de mevcut Ukrayna yönetiminin milli kahraman ilan ettiği Bandera’yı katil olarak tanıyan kararlar çıkarıyor bugünlerde. Bu da Ukrayna’nın doğu cephesine ek olarak bir de Batı cephesiyle uğraşmak zorunda kalacağını gösteriyor.

[email protected]