Hanuka Bayramı nedir, kimler kutlar?
Hanuka Bayramı nedir, kimler kutlar ve Hanuka bayramı neden kutlanır soruları gündeme geliyor. Hanuka Bayramı aynı zamanda Işıklar Bayramı olarak da biliniyor. Hanuka Bayramı nedir, kimler kutlar? Hanuka bayramı neden kutlanır? sorularına yanıt aranıyor. Peki, Hanuka Bayramı nedir, kimler kutlar? Hanuka bayramı neden kutlanır?
HANUKA BAYRAMI NEDİR?
Hanuka veya Işıklar Bayramı, Seleukos İmparatorluğu’nun elindeki Kudüs’ün (Yeruşalim) MÖ 200’lerde Yahudiler tarafından geri alınmasının şerefine 2200 yıldır kutlanan bir Yahudi bayramıdır. İbrani takvimine göre Kislev’in 25. gününden başlayarak sekiz gün sekiz gece boyunca sürer. Gregoryen takvimine göre en erken Kasım sonunda, en geç ise Aralık ortalarında meydana gelir.
Festival, menora (veya hanukkiah) adı verilen dokuz dallı bir şamdanın mumlarının yakılmasıyla başlar. Bir dal tipik olarak diğerlerinin üstüne veya altına yerleştirilir ve bir mum, diğer sekiz mumun yakılması için kullanılır. Bu özel muma şamaş denir. Hanuka sözcüğü İbranice “adama, ithaf etmek” anlamlarına gelir. Bu bayram, Gregoryen takvimiyle aralık, kasım sonu ya da çok ender olarak ocak başına denk gelir. Festival, Hanukiya adı verilen, Menora’ya benzeyip fazladan iki kolu daha olan, 9 kollu şamdanın kollarının yakılmasıyla kutlanılır. Birinci gün bir tane, ikinci gün iki tane yakılır ve bayram boyunca her gün bir fazla kolun yanmasıyla devam eder. Hanukiya’nın ortasındaki, diğerlerine göre daha yukarıda bulunan kola Şamaş ismi verilir ve bu kol her gün yanar.
HANUKA BAYRAMI’NI KİMLER KUTLAR?
Seleukos İmparatoru III. Antiohos’un, Mısırlı Kral 5. Epifanes’i Panyum Savaşı’nda yenmesine kadar (M.Ö. 200), Yahudiye bölgesi, Ptolemi Hanedanı’nın bir parçasıdır. O andan itibaren, Yahudiye; Suriye’deki Seleukos İmparatorluğu’nun bir parçası oldu. Kral 3. Antiohos’un yeni Yahudi tebaasıyla anlaşmayı istemesi, onların ‘atalarının adetlerine göre yaşama’ haklarını ve dini vecibelerini Kudüs Tapınağı’nda sürdürebilmelerini garantiledi. Ancak, Milat’tan önce 175’te, 3. Antiohos oğlu 4. Antiokhos, görünüşte Tobias’ın oğullarının emriyle, Yahudiye’yi işgal etti.[4] Milattan önce 170’lerde, Helenleşmiş Yahudi Grubu’nun başını çeken Tobiad’lar, ellerinden kontrolü gasp eden Baş rahip Onias ve Mısır yanlısı grup tarafından Suriye’ye atıldı. Sürülen Tobiad’lar, Kral 4. Antiokhos’la Kudüs’ü tekrar ele geçirmek için görüştü. Antik Yahudi tarihçi Flavius Josephus’un anlatımıyla; “Önceden buna niyeti olan Kral, onlara boyun eğdi ve büyük bir orduyla Yahudilere hücum etti, şehirlerini zorla aldı ve Ptolemi yanlısı çok sayıdaki insani katletti ve etrafı talan etmek için askerlerini gönderdi. Ayrıca tapınağı berbat etti ve üç yıl altı ay boyunca, daima gerçekleşen kefaret kurbanı sunumuna bir son verdi.
HANUKA BAYRAMI NEDEN KUTLANIR?
Hanuka, bazıları ailece ve bazıları topluca yapılan, 8 günlük tatil boyunca her gün süren bir seri ritüelle kutlanır. Günlük ibadete özel eklemeler yapılır ve yemekten sonraki şükrana özel bir kısım eklenir. Hanuka “Şabat benzeri” bir tatil değildir ve Şulhan Aruh’ta belirtilen, Şabat’ta yapılması yasak olan aktivitelerden sakınma zorunluluğu yoktur. Dindar insanlar, her zamanki gibi işe giderler ama akşamüstü mumları yakmak için eve erken dönerler. Okulların kapanması için hiçbir dini neden yoktur ama buna rağmen, İsrail’de Hanuka’nın ikinci gününden itibaren bir hafta boyunca, Hanuka kutlamaları için kapanır okullar. Birçok aile, kitap ya da oyun gibi birçok küçük hediye verirler birbirlerine. Yağın önemini anmak için Hanuka kutlamaları esnasında kızarmış yemekler yenilir.
